Mindfulness in Education Case Studies

Gymru, a fydd ar waith erbyn 2022, yn tynnu ar arferion da o bob rhan o’r byd ac yn nodi Iechyd a Lles fel un o’i chwe Maes Dysgu a Phrofiad (MDaPh)

Y nod ydy cefnogi dysgwyr drwy gydol eu haddysg, a’u hannog i gyflawni eu potensial yn yr ystyr ehangaf bosib.

Mae’r polisïau hyn yn arwydd fod yna bwyslais newydd ar les ym maes Addysg, yn unol â’r fframwaith Cymru gyfan y mae Deddf Lles Cenedlaethau’r Dyfodol 2015 yn ei bennu.

Ochr yn ochr â’r datblygiadau hyn y mae pryder cynyddol ynglŷn ag iechyd meddwl ac emosiynol plant a phobl ifanc yng Nghymru. Ym mis Ebrill 2018, cyhoeddodd Pwyllgor Plant a Phobl Ifanc Llywodraeth Cymru’r adroddiad Cadernid Meddwl – roedd ei amrywiaeth o argymhellion ar gyfer gwella’r ddarpariaeth yn cynnwys ymwybyddiaeth ofalgar. Adlewyrchir y pryderon hyn ar draws y system addysg mewn polisïau megis y Canllaw Iechyd a Lles i Weithwyr Ieuenctid a pholisïau sydd ar y gweill ym maes Addysg Bellach ac Uwch.

Gall ymwybyddiaeth ofalgar wneud cyfraniad arwyddocaol at y Maes Dysgu a Phrofiad ‘Iechyd a Lles’. Dengys ymchwil sylweddol a phrofiad eang fod rhaglenni ymwybyddiaeth ofalgar yn gallu bod o gymorth i oedolion a dysgwyr, os ydyn nhw’n cael eu darparu gan staff sydd wedi’u hyfforddi’n briodol. Gall ymwybyddiaeth ofalgar ein helpu:

• i ymdopi â phwysau ac ansicrwydd mewn bywyd a gwaith
• i gysylltu â phobl a lleoedd sy’n cynnal rhwydweithiau cymdeithasol a theimlad o berthyn i flodeuo drwy ein gwerthfawrogi ni’n hunain, eraill a’r byd o’n cwmpas
• i roi’r grym i ni newid drwy feithrin gweledigaeth a phersbectif ehangach.

Gellir eu cyflwyno’n ffurfiol yn y dosbarth neu’n fwy anffurfiol; gellir eu cynnig yn anffurfiol mewn lleoliadau addysg ehangach; a gall staff greu amgylchedd mwy ymwybodol ofalgar.

Yn ddiweddar, mae ymwybyddiaeth ofalgar wedi cael ei chyflwyno mewn ysgolion a lleoliadau addysgol ledled Cymru, gyda chymorth rhaglenni o ansawdd uchel i ddysgwyr (y cafodd rhai ohonynt eu creu yng Nghymru).

Ers mis Mawrth, bu pobl ar draws Cymru a’r gwahanol sectorau Addysg yn cydweithio i greu canllawiau cynhwysfawr sy’n cwmpasu pob sector addysgol, gan ddefnyddio enghreifftiau o arferion da. Rydyn ni hefyd wedi creu datganiad o arfer da, ac wedi drafftio canllawiau i leoliadau sy’n cyflwyno ymwybyddiaeth ofalgar ar sut i ddatblygu cynllun hirdymor a chynaliadwy.

Ymysg y cyfranwyr mae cynrychiolwyr o’r Consortia Addysg, cymdeithasau proffesiynol, grwpiau Arloesi, Estyn a’r Academi Genedlaethol ar gyfer Arweinyddiaeth Addysgol, Ysgolion Iach, Seicoleg Addysg, awdurdodau lleol, y GIG, Llywodraeth Cymru, a’r sectorau Addysg Bellach, Addysg Uwch ac Anghenion Addysgol Ychwanegol, yn ogystal â phenaethiaid, athrawon sydd eisoes yn defnyddio ymwybyddiaeth ofalgar yn eu hysgolion, academyddion, athrawon ymwybyddiaeth ofalgar a gweithwyr ieuenctid.

Mae pobl yn y maes eisoes yn defnyddio’r Canllawiau i gynllunio eu defnydd o ymwybyddiaeth ofalgar; mae’r Consortia Addysg yn eu defnyddio i helpu ysgolion i roi’r MDaPh Iechyd a Lles ar waith; ac mae Ysgolion Iach Cymru yn eu defnyddio i helpu ysgolion i hyrwyddo eu hagenda. Disgwyliwn i’r gwaith hwn ddatblygu ymhellach yn sgil cyhoeddi’r cwricwlwm terfynol ym mis Ionawr 2022.

Yn y cyfamser, mae’r Gweinidogion Iechyd ac Addysg yn arwain y gwaith o ddatblygu Agwedd Ysgol Gyfan tuag at gefnogi iechyd meddwl ac emosiynol plant a phobl ifanc, gan sicrhau bod y gwasanaethau’n cydweithio er budd y dysgwyr (caiff y Canllawiau Fframwaith Drafft ar gyfer gweithredu’r Agwedd Ysgol Gyfan eu cyhoeddi ar gyfer ymgynghori arnyn nhw ym mis Rhagfyr 2019). Bydd dogfen y Gweithgor Ymwybyddiaeth Ofalgar mewn Addysg yn rhan o’r Pecyn Cymorth sy’n ategu’r Canllawiau, gan roi ei gyngor ar gyflwyno ymwybyddiaeth ofalgar wrth galon Addysg yng Nghymru.